KENTYPE logo Zamówienie Partnerzy Poradnik O firmie Fonty
spacer
 
 
 


Wcinanie pierwszego wiersza każdego akapitu jest przyzwyczajeniem, którego większość z nas nabawiła się jeszcze w szkole podstawowej. Jednakże śmiałkowie, którzy dawniej uparcie robili rozdzielające kolorowe linie lub szlaczki, mogą teraz rozważyć użycie innych wyróżnień akapitowych.
A sposobów na ich zrobienie jest więcej niż mogłoby się w pierwszej chwili wydawać.

Wcięcia robi się po to aby stworzyć widoczne rozróżnienie między akapitami. Najbardziej rozpowszechnionym wcięciem jest wcięcie pierwszego wiersza.
Nie ma prostej, stałej reguły* dotyczącej wielkości takiego wcięcia, niemniej zwykle zachowywana jest pewna proporcjonalność długości pustego miejsca do wielkości i szerokości kolumny tekstu.
W pierwszym akapicie można bezkarnie ominąć wcięcie linii skoro nie ma potrzeby odseparowywania początku tekstu od czegokolwiek innego.
 

Przy stosowaniu tradycyjnego wcięcia
pierwszej linii, szerokość tabulacji należy
ustawić ręcznie na wartość dającą pożądany efekt wizualny, a nie polegać na domyślnych parametrach tabulacji ustawionych w programie komputerowym.
(Urywek z „Peter Pan” J.M. Barrie'go)

 
Jeżeli mamy dużo miejsca i dużo tekstu można spróbować użyć wcięcia podwieszonego (podcięcia).
Ta drastyczna technika jest przeciwieństwem wcięcia i polega na tym, że pierwsza linia wystaje na zewnątrz (na lewo od) bloku akapitu. Jest to użyteczny trik w celu ożywienia wyglądu tekstu, szczególnie wtedy, gdy w dokumencie jest mało albo w ogóle nie ma elementów graficznych takich jak fotografie czy ilustracje.

 

Podcięcie stanowi interesujący efekt graficzny.

 
Gdy ilość tekstu w akapicie jest mała można spróbować czegoś bardziej dekoracyjnego.
Aby odseparować od siebie akapity można użyć jakiegoś (kolorowego) znaku lub prostego elementu graficznego. Taki element umieszcza się albo pomiędzy zdaniami scalonych (połączonych) akapitów albo na środku dodatkowej pustej linii pomiędzy dwoma akapitami. Gdy nie musimy troszczyć się o oszczędność miejsca i chcemy jaśniejszego, bardziej klarownego wyglądu, można separować akapity dodatkowymi pustymi liniami zamiast wcięć. Taki styl jest często używany w korespondencji i daje dobre rezultaty przy długich blokach tekstu, przy których oszczędzanie miejsca nie musi być brane pod uwagę.

 

Kolorowy znak graficzny separuje akapity.

 
*Polska Norma PN-83/P-55366 („Zasady składania tekstów w języku polskim”) określa wielkość wcięć akapitowych w stosunku do szerokości składu.
I tak, w składzie o szerokości do 25 cycer (112,82mm) wielkość wcięcia powinna wynosić tyle, ile wynosi wartość em-dash (szerokość pauzy), czyli firetu (dawniej, był to justunek o grubości [szerokości] równej stopniowi pisma).
W składzie powyżej 25 cycer (112,82mm) wielkość wcięcia powinna wynosić 1,5 firetu, czyli 1,5 szerokości pauzy lub szerokość pauzy i półpauzy.
Niestety obecnie w fontach nie zawsze szerokość pauzy em-dash jest dwukrotnie większa od szerokości półpauzy en-dash.
We wspomnianej PN określono również ilość tekstu w wierszu końcowym akapitu. Powinna ona być dwukrotnie większa niż wcięcie akapitowe.
W składzie bez wcięć akapitowych tekst w wierszu końcowym powinien być krótszy co najmniej 1 firet (em-dash) w składziedo 25 cycer i 1,5 firetu w składzie powyżej 25 cycer.

 

Ekstremalne wcięcia wyglądają najlepiej
z większą ilością tekstu niż tu pokazana.

Autor części oryginalnej: Ilene Strizver