KENTYPE logo Zamówienie Partnerzy Poradnik O firmie Fonty
spacer
 
 
 



Błędy typograficzne
Czy jesteś przestępcą typograficznym? Nie bój się przyznać... Policja typograficzna nie przyjdzie i nie zapuka do Twych drzwi w środku nocy. Nawet najbardziej doświadczeni projektanci mogą popełniać okazjonalne „przestępstwa typograficzne” przez przypadek lub nieuwagę.

Jeśli dobra typografia jest dla Ciebie ważna, znajomość i rozpoznawanie dziesięciu najczęściej popełnianych „przestępstw typograficznych” pomoże umieścić Ci projekty po właściwej stronie prawa.
UWAGA: Wiele z tych tematów zostało osobno omówionych w samodzielnych artykułach; aby uzyskać więcej informacji sprawdź pełne wersje artykułów na liście obok.

1. „Proste” cudzysłowy
Obecność „prostych” cudzysłowów i apostrofów, zamiast poprawnych typograficznie cudzysłowów „drukarskich”, jest nadal najczęściej popełnianym przestępstwem typograficznym.

„Proste” cudzysłowy (tj. "właśnie takie jak tu") - proste, nie zakręcone i poprawnie wykorzystywane w innych miejscach jako znaki minut i sekund albo stóp i cali, często zakradają się do naszych prac, gdy tekst kopiowany jest z wiadomości e-mail, stron internetowych lub jest przenoszony z plików PDF. Sprawdź starannie końcową pracę przed wysłaniem jej do druku, zwracając szczególną uwagę na poprawki i uzupełnienia dokonywane w ostatniej chwili.
PORADA: Wiele najnowszych wersji oprogramowania do składu publikacji ma możliwość konwersji „prostych” cydzysłowów na cudzysłowy „drukarskie", gdy dokument tekstowy jest właściwie importowany, a więc unikaj pokusy kopiowania i wklejania tekstu. Jeśli dokument zawiera miary minut i sekund (stóp i cali), upewnij się, że nie zostaną one automatycznie zamienione na cudzysłowy drukarskie przez pomyłkę!
Czytaj dalej w osobnym artykule: Właściwe cudzysłowy

2. Podwójne spacje międzywyrazowe
Występowanie podwójnych spacji między wyrazami nie tylko jest brzydkie ale jest to błąd typograficzny! Pożegnaj się z czasami maszyn do pisania (czyli okresu, gdy praktyka ta się zaczęła) i przywitaj się z erą cyfrową.
PORADA: Wiele współczesnych edytorów tekstu i aplikacji do obróbki tekstu może usuwać podwójne spacje dzięki automatycznym poleceniom lub preferencyjnym ustawieniom, eliminując potrzebę robienia bardziej czasochłonnego wyszukiwania i zamiany.
Czytaj dalej w osobnym artykule: Podwójne odstępy

3. Modyfikacje elektroniczne
Używanie komputera do ścieśniania, poszerzenia, pochylania lub w inny sposób zmieniania kroju liter - jak ugniatanie modeliny - to widomy znak amatorskiej typografii. Nie rób tego! Stylizacja komputerowa prowadzi do zniekształcenia formy, które niszczy oryginalne projekty typograficzne i ogólny projekt kroju pisma.
PORADA: Wybierz rodzinę fontów, która posiada wszystkie rozmiary i warianty jakie mogą być potrzebne, np. wersje wąskie (Narrow, Condensed) lub poszerzone (Extended) w razie potrzeby.
Czytaj dalej w osobnym artykule: Ściągłe kroje pism

4. Kapitaliki generowane komputerowo
Nie ma usprawiedliwienia dla złej praktyki używania „udawanych" kapitalików, zwłaszcza, że z nadejściem OpenType - formatu zapisu fontów z miejscem na tysiące znaków. Setki nowych wzorów krojów pism, jak również wiele ulubionych starych projektów jest teraz dostępnych jako fonty OpenType, które często zawierają prawdziwe zaprojektowane kapitaliki.
PORADA: Należy rozważyć zastąpienie pewnych Twoich przestarzałych fontów w formatach Type 1 i TrueType wersjami OpenType; okaże się to warte poniesionych nakładów!
Czytaj dalej w osobnym artykule: Kapitaliki

5. Niewłaściwe użycie łączników, en- i em- kresek (firetów)
Jeśli nadal nie znasz właściwego użycia łączników, en-myślników i em-myślników to nie jesteś sam. Nieważne czy jesteś projektantem, korektorem, autorem czy wydawcą, trzeba czegoś więcej do zrozumienia prawidłowego typograficznego użycia tych znaków interpunkcyjnych niż norm typograficznych przy Twoim biurku. Przeglądaj ten zestaw artykułów aby odświeżyć niuanse typografii. Następnie sprawdzaj, sprawdzaj, i jeszcze raz sprawdzaj, bo tego typu błędy można łatwo przeoczyć.
PORADA: Każdy zaangażowany w sprawę (tak, nawet projektant) powinien być wyczulony na prawidłowe użycie, aby uniknąć tego kreskowego przestępstwa typograficznego.

6. Zbyt wiele przenoszeń z rzędu
To powinno być oczywiste: długie rzeki dzielonygh słów na prawej krawędzi kolumny tekstu wyglądają okropnie i są trudne przy czytaniu. Aby zapewnić optymalną czytelność, staraj się o nie więcej niż dwa przeniesienia z rzędu, i nie mniej niż trzy litery przed i po kresce. Powyższe jest bardziej restrykcyjne niż domyślne ustawienia większości oprogramowań do projektowania, więc należy te ustawienia odpowiednio zmienić.
PORADA: Jeśli wolisz mieć całkowicie wyłączone automatyczne dzielenie wyrazów, będziesz musiał łamać słowa ręcznie, aby uniknąć brzydkiego postrzępienia i głębokich wcięć, które mogą wynikać braku dzielenia wyrazów i wąskiej kolumny. Jest to obecne szczególnie w tekstach zawierających długie słowa (na przykład medyczne lub naukowe).

7. Niewłaściwy stopień pisma (zarówno zbyt duży jak i zbyt mały)
Doświadczony projektant wie, że nie wszystkie kroje dobrze wyglądają we wszystkich rozmiarach. Użycie fontów w rozmiarze, który jest zbyt duży lub zbyt mały, aby sprawiać wrażenie czytelności i atrakcyjności, jest błędem artystycznym, a nie technicznym. Tak czy inaczej jest przestępstwem typograficznym!
PORADA: Warto spojrzeć na krój w największym i najmniejszym rozmiarze jaki masz zamiar używać przed wybraniem go do projektu. Upewnij się, że wygląda czytelnie i dobrze we wszystkich wybranych rozmiarach.

8. Spacjowanie minuskuł
Fred Goudy, jeden z najbardziej twórczych i znanych projektantów amerykańskich XX wieku, miał powiedzieć: „Kto by rozspacjowywał małe litery to tak jakby kradł owce." Uważajcie więc! Dodawanie miejsca między małymi literami jest uważane za kiepską typografię, ponieważ niszczy kształty słów pisanych wielkimi i małymi literami. Te kształty są tym, co mózg rozpoznaje, gdy czytamy, więc takie przestępstwo typograficzne dotkliwie zmniejsza czytelność.
PORADA: Jeśli kochasz wygląd rozstrzelonych liter używaj jedynie wersalików i w dodatku tylko sporadycznie.

9. Złe justowanie
Jak często widujesz wyciągnięte odstępy międzyliterowe i międzywyrazowe, dużo dzielonych wyrazów pod rząd, potoki i korytarze spacji w justowanych kolumnach tekstu? Prawdopodobnie codziennie, gdy spoglądasz na gazety, czasopisma, oraz śmieciową korespondencję w Twojej skrzynce pocztowej.
Zbyt dużo tekstów, które nie powinny być justowanych jest justowanych. Dlaczego? Niektórzy uważają, że tak jest ładniej i mieści się więcej wyrazów, choć częściej tak nie jest. To jednak nie jest kluczowe. Justowanie powinno być używane tylko w kolumnach, które są wystarczająco szerokie aby utrzymać szarość i równomierność materiału pisanego bez nadmiernej liczby przenoszonych wyrazów.
PORADA: Zachowaj ostrożność przy oblewaniu tekstem obrazów. Prowadzi ono często do wąskich i słabo spacjowanych linii.
Czytaj dalej w osobnym artykule: Justowanie tekstu

10. Wdowy i bękarty
Ostatnie, ale nie najmniej ważne: staraj się wyeliminować te brzydkie zabłąkane słowa na końcu akapitów lub na szczycie stron. Tworzą one optyczne dziury w wyglądzie tekstu.
WSKAZÓWKA: Metody eliminacji wdów i bękartów obejmują: ręczne dodanie końców linii, robienie niewielkich regulacji szerokości kolumn oraz edycję tekstu z dodawaniem lub usuwaniem słów.
Czytaj dalej w osobnym artykule: Chorągiewki, wdowy, bękarty

Autor oryginału: Ilene Strizver